Reisziekte: wat is het, symptomen en wat te doen aan reisziekte

Reisziekte komt vaak voor tijdens reizen en kan variëren van mild ongemak tot ernstige misselijkheid en braken. Ontdek nu alles wat je moet weten over reisziekte: wat is reisziekte, symptomen reisziekte en wat te doen aan reisziekte (medicatie en natuurlijke middelen).

Wat is reisziekte?

Reisziekte, ook wel bekend als kinetose of wagenziekte en zeeziekte, is een aandoening waarbij de waarneming van beweging en evenwicht in het lichaam verstoord raakt. Het komt het meest voor tijdens reizen met verschillende vervoermiddelen, zoals auto’s, vliegtuigen, boten (zeeziekte) en treinen, maar het kan ook optreden tijdens virtual reality-ervaringen en in draaimolens in pretparken.

De kern van reisziekte is de discrepantie tussen wat de ogen zien en wat het binnenoor voelt. Dit kan het evenwichtsorgaan in het binnenoor verwarren wat dan weer leidt tot alle symptomen van reisziekte.

Oorzaken van reisziekte

Reisziekte heeft verschillende oorzaken en treedt vooral op wanneer er onverwachte bewegingen of veranderingen in de beweging plaatsvinden. Dit zijn de meest voorkomende oorzaken van reisziekte:

1. Visuele discrepantie: Als je tijdens het reizen naar een vast punt kijkt, zoals een boek of je telefoon, kunnen je ogen signalen naar de hersenen sturen die in tegenspraak zijn met wat je evenwichtsorgaan waarneemt. Dit triggert wagen- of zeeziekte.
2. Bewegingen in meerdere richtingen: Reizen met een voertuig dat in meerdere richtingen beweegt, zoals slingeren, schommelen, accelereren of vertragen, kan reisziekte uitlokken. Dit is vooral het geval als je met een boot of schip reist (denk aan deinzen op de golven).
3. Gebrek aan zicht op de horizon: In voertuigen zonder zicht op de horizon, zoals binnenin een vliegtuig of boot, kunnen de hersenen moeite hebben om de beweging te begrijpen, wat reisziekte kan veroorzaken.
4. Individuele gevoeligheid: Sommige mensen zijn gevoeliger voor reisziekte dan anderen, mogelijk vanwege genetische aanleg, een trauma of andere ziekte.

Symptomen van reisziekte

Reisziekte kan variëren in ernst van mild tot ernstig, maar enkele veelvoorkomende symptomen zijn:

1. Misselijkheid: Misselijkheid is één van de meest voorkomende symptomen van reisziekte, ongeacht of het om wagen- of zeeziekte gaat. De misselijkheid  kan variëren van een lichte ongemakkelijkheid tot ernstig braken.
2. Duizeligheid: Duizeligheid en licht in het hoofd voelen zijn de meest voorkomende tekenen van reisziekte.
3. Zweten: Overmatig zweten is een reactie op de misselijkheid en kan de symptomen verergeren.
4. Vermoeidheid: Reisziekte kan leiden tot vermoeidheid en uitputting.
5. Bleekheid: Heb je last van reisziekte? Dan kun je bleek zien in je gezicht.
6. Hoofdpijn: Sommige mensen krijgen ook last van hoofdpijn als gevolg van de andere symptomen.

Reisziekte: wat te doen?

Gelukkig zijn er verschillende manieren om reisziekte te voorkomen en/of te behandelen. Dit kan zowel met medicatie als met natuurlijke middelen.

Medicatie reisziekte

1. Antihistaminica: Er zijn verschillende over-the-counter en voorgeschreven medicijnen die antihistaminica bevatten. Deze medicijnen verminderen misselijkheid en duizeligheid.
2. Scopolaminepleisters: Deze pleisters worden achter het oor geplakt en geven langzaam scopolamine af om misselijkheid te voorkomen. Ze zijn alleen op recept verkrijgbaar en mogen alleen gebruikt worden als je zelf niet achter het stuur hoeft te zitten, omdat ze slaperigheid veroorzaken.
3. Anti-braak medicijnen: In ernstige gevallen kan een arts anti-braakmedicijnen zoals ondansetron voorschrijven.

Natuurlijke behandeling wagen- en zeeziekte

Er zijn naast medicijnen ook natuurlijke middelen die je helpen als je last hebt van wagen- en zeeziekte. Let bij het gebruik van natuurlijke middelen op dat deze geen wisselwerking hebben met medicatie die je moet gebruiken.

1. Gember: Gember staat erom bekend dat het misselijkheid te vermindert. Je kunt gemberkauwgom, gemberthee of gembercapsules proberen. Let op: gember is een bloedverdunner!
2. Pepermunt: Pepermunt helpt om misselijkheid te verlichten. Probeer misselijkheid aan te pakken met pepermuntthee of pepermuntolie (ruiken).
3. Diepe ademhaling en focus: Concentreer je op je ademhaling en probeer diep in en uit te ademen om misselijkheid te verminderen. Probeer je aandacht op een vast punt in de verte te richten, waardoor je lichaam en evenwichtsorgaan niet twee verschillende signalen binnen krijgen.
4. Aromatherapie: Soms helpt het als je  bepaalde kalmerende essentiële oliën inademend, denk daarbij aan lavendel of pepermunt.

Voorkomen van reisziekte

Probeer de stoel of je positie waarin je zit aan te passen om symptomen te voorkomen. Soms helpt het simpelweg om rechtop te zitten. Heb je last van wagenziekte? Ga dan op de bijrijdersstoel zitten of in het midden op de achterbank en kijk recht voor je uit. Kijk niet op de telefoon of een ander scherm en houd je blik recht vooruit op de weg. Dat geldt overigens ook als je op een boot zit.

Om overgeven te voorkomen is het belangrijk dat je goed eet voordat je aan de reis begint. Vermijd echter melkproducten zoals yoghurt of kwark, omdat deze misselijkheid en braken juist bevorderen. Ook kunnen dranken met cafeïne, alcohol of prik zorgen voor kinetose.

Daarnaast is het belangrijk dat je goed uitgerust bent voordat je aan je reis begint. Bij een autorit helpt het om voor lange rechte wegen (snelwegen) te kiezen in plaats van kronkelwegen. Ook frisse lucht en geregeld even stoppen om de benen te strekken helpt.

Of je nu last van wagen- of zeeziekte hebt, de symptomen houden maar beperkte tijd aan. Op het moment dat je trip achter de rug is zul je merken dat je lichaam weer tot rust komt en je je al snel weer beter voelt. Dan kun je ook weer rustig beginnen met iets kleins te eten.